Zwężenie zastawki aortalnej

Jest to zwężenie powierzchni zastawki aortalnej, które osłabia przepływ krwi do aorty z lewej komory serca. Te problemy z odpowiednim transportowaniem krwi mogą po dłuższym czasie skutkować powiększeniem się mięśnia lewej komory na wskutek wzmożonego wysiłku serca. Ze względu na większy niż prawidłowy rozmiar mięśnia, potrzebuje on większej dawki tlenu i może nie być odpowiednio odżywiany, a tym samym niedokrwiony. Po dłuższym czasie mogą wystąpić objawy dławicowe, a ryzyko śmiertelności przy zawałach serca, wzrasta.

Przyczyny zwężenia zastawki aortalnej

Zwężenie zastawki aortalnej może być zarówno chorobą wrodzoną jak i nabytą. Jednak w obu tych przypadkach największe niebezpieczeństwo tkwi w bezobjawowym jej rozwijaniu się nawet przez kilka lat. Badania pokazują, że nawet 50% chorych nie odczuwa w tym czasie żadnych dolegliwości.

Wada wrodzona nazywana zastawką dwupłatkową, dotyczy około 1% społeczeństwa i ma po prostu podłoże genetyczne. Może się także pojawić na dalszym etapie życia, a przyczyną są na przykład zmiany wywołane chorobą reumatyczną, choć to spotyka się najczęściej w krajach rozwijających się. Częściej stenoza zastawki aortalnej jest związana z wiekiem pacjenta i częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. Osoby starsze są bardziej narażone na zwapnienie zastawki, które niejednokrotnie prowadzi do jej zwężenia, a przyczyny tych zmian należy upatrywać w miażdżycy i zaburzeniach gospodarki wapniowej.

Czynniki, które wpływają na zwiększenie ryzyka wystąpienia zwężenia zastawki aortalnej to między innymi: nadwaga, otyłość, palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, niedoczynność nerek lub przytarczyc, cukrzyca, schorzenia reumatyczne, choroba Pageta oraz dislipidemie.

Leczenie zwężenia zastawki aortalnej

Chorobę można zdiagnozować poprzez badanie EKG, ECHO serca, a w niektórych przypadkach zmiany są widoczne na zdjęciach rentgenowskich lub słyszalne podczas badania osłuchowego. Metoda leczenia jest zależna od etapu zaawansowania choroby u indywidualnego pacjenta.

Jeżeli lekarz stwierdzi zwężenie zastawki w stopniu niewielkim lub umiarkowanym, to prawdopodobnie zaproponuje jedynie leczenie zachowawcze. W pierwszym przypadku pacjent poza regularnymi kontrolami nie ma praktycznie żadnych obowiązków i ograniczeń, może więc zwyczajnie funkcjonować, a nawet uprawiać sporty wyczynowe. Jeśli zwężenie ma stopień umiarkowany, to należy już nieco zwolnić tempo i zrezygnować a aktywności fizycznej, polegającej na dużym obciążaniu mięśni oraz wykonywać raz na jakiś czas próby wysiłkowe.

W przypadku zaawansowanej stenozy,  wdraża się leczenie operacyjne, które może przybierać następujące postaci:

• zabieg wymiany zastawki,
• przezcewnikowe wszczepienie zastawki aortalnej,
• przezskórna walwuloplastyka.

U chorych z objawami podmiotowymi nie ma już innej możliwości leczenia i pozostaje tylko kuracja chirurgiczna. Jeżeli choroba nie daje objawów, rokowania dla pacjenta są lepsze, ale kiedy już one wystąpi niewydolność serca, zgon następuje średnio po 2 latach. Powyższe metody operacyjne są jednak w stanie pomóc pacjentom i przedłużyć im życie, a także poprawić jego jakość i przywrócić sprawność. Osoby po pomyślnie zakończonym leczeniu chirurgicznym zazwyczaj mogą nawet uprawiać sport. To czy dana osoba kwalifikuje się do takiego zabiegu musi być jednak uzgadniane z lekarzem indywidualnie, przy analizie danego przypadku.

Stenoza zastawki aortalnej to choroba o różnym stopniu zagrożenia dla życia człowieka, w zależności od jej stopnia zaawansowania. Nie można jej jednak lekceważyć, nawet jeśli została zdiagnozowana jako niewielka i odpowiednio często kontrolować stan swojego serca. Jest to schorzenie, które może dawać objawy nawet po kilku latach, a wtedy niewykluczone, że jedynym wyjściem będzie leczenie operacyjne. W krajach rozwiniętych choroby serca są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów, dlatego warto poświęcić trochę czasu na okresowe badania i profilaktykę.

Autor: Natalia Kocoń

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy zwężenia zastawki aortalnej